Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Ο ναός του Αϊ Γιώργη του Λυκαβηττού (1898).
Ο πολυτραγουδισμένος Αϊ Γιώργης του Λυκαβηττού, ο οποίος εορτάζει σήμερα, έχει ακόμη πολλά να μας αφηγηθεί για την ιστορία του. Μπορεί να μην γνωρίζουμε ποιος τον ανήγειρε εκεί στην κορυφή του βράχου, αλλά όπως γράψαμε και άλλοτε, βρέθηκαν καλοί χριστιανοί που φρόντισαν τον λόφο και τον ναό του. Ανάμεσά τους εξέχουσα θέση πρέπει να καταλάβει και ένα μέλος της αθηναϊκής οικογένειας των Κορομηλάδων, ο Γιαννούλης Κορομηλάς. Την ενδιαφέρουσα ιστορία του και τη σχέση του με τον Αι Γιώργη διέσωσαν η παράδοση και ο δημοσιογράφος και ιστορικός συγγραφέας Δημήτριος Γατόπουλος (1886-1956).[1]
Ο Γιαννούλης Κορομηλάς φαίνεται πως ήταν εκείνος που ανέσυρε από την αφάνεια το εκκλησάκι πάνω στον Λυκαβηττό. Ήταν και αυτός ένα από τα παιδιά του γηγενή Αθηναίου Χατζη Λάμπρου Κόσκορη (Κορομηλά), ο οποίος βρήκε φρικτό θάνατο στην Βρύση του Αγά, στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα, τους πρώτους χρόνους του πολέμου της Ανεξαρτησίας. Ο Γ. Κορομηλάς επέζησε του Αγώνα και τριών ακόμη εποχών. Του Καποδίστρια, του Οθωνα και του Γεωργίου Α’.
Η ζωή του στην Παλαιά Αθήνα είχε συνδεθεί με ένα μεγάλο κτήμα που περιείχε και έναν υπέροχο πορτοκαλεώνα και το οποίο απλωνόταν από την οδό Κανάρη ως την οδό Τσακάλωφ. Αλλά το κτήμα αυτό θυσιάστηκε στην ρυμοτομία των νεότερων Αθηνών. Ήταν περίπου το 1847 όταν άρχισαν οι περιπέτειες του Γιαννούλη Κορομηλά. Τότε καταγράφεται και η σύνδεσή του με την ιστορία του γραφικού Αγίου Γεωργίου του Λυκαβηττού. Ο Κορομηλάς βλέποντας το ωραίο κτήμα του να γίνεται συνοικία και δρόμοι της νέας πόλης, πήρε των ομματιών του, όπως λέει ο λαός μας και ανέβηκε στην κορυφή του Λυκαβηττού.
Ακολουθώντας προφανώς το δρόμο του ασκητισμού εργάστηκε σκληρά για να αναστηλώσει το εκκλησάκι από τα ερείπιά του. Να ταρατσώσει τα χώματα που το πολιορκούσαν και να κάνει τη βάση του καμπαναριού, το οποίο στα χρόνια που ακολούθησαν έδωσε την ωραιότερη γραφικότητα στο θέαμα της κορυφής του λόφου των Αθηνών. Όταν τέλειωσαν όλα αυτά ο Αθηναίος ασκητής ήταν ήδη υπέργηρος αλλά πρόφτασε να δει ευλαβείς προσκυνητές να ανεβαίνουν για να προσκυνήσουν το ιστορικό εκκλησάκι. Είδε ακόμη να ανεβαίνουν μέχρι εκεί, το 1868, ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ και η βασίλισσα Όλγα, οι οποίοι μόλις είχαν αποκτήσει και τον διάδοχο του ελληνικού Θρόνου, τον Κωνσταντίνο.
Η οξεία διένεξη με δωρητές για το όνομα του ναού
Καταγράφεται και ένα χαριτωμένο περιστατικό που έχει σχέση με το όνομα του ναού. Προς μεγάλη έκπληξη του Κορομηλά, αφού είχε ολοκληρώσει το έργο του, άγνωστοι Αθηναίοι δωρητές τοποθέτησαν μέσα στο εκκλησάκι μια μεγάλη εικόνα του Προφήτη Ηλία. Λίγο αργότερα δημοσίευσαν και μία αγγελία στις εφημερίδες, επισημαίνοντας πως κακώς μέχρι τότε πιστευόταν ότι ο ναός του Λυκαβηττού ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο και πως είχε ανεγερθεί από κάποιον ναυτικό που τον ανήγειρε προς τιμήν του Προφήτου Ηλία. Χάλασε τον κόσμο ο Κορομηλάς για την αυθαίρετη απόπειρα μετονομασίας του ναού. Ανέσυρε οικογενειακά έγγραφα και οικογενειακές παραδόσεις και αγωνίστηκε να αποδείξει πως ο ναΐσκος τιμάτο από τα παλαιά χρόνια στο όνομα του Αγίου Γεωργίου του Καβαλάρη. Τότε παρενέβη και ο δήμαρχος Αθηναίων Παναγής Κυριακός, ο οποίος δικαίωσε τον Κορομηλά και με έγγραφό του επικύρωσε την πραγματική ονομασία, αναθέτοντάς του ταυτοχρόνως και επισήμως την επιμέλεια και την ευπρέπειά του. Βεβαίως αργότερα (1885) είναι γνωστό ότι ο ναός επαυξήθηκε και προστέθηκαν εκατέρωθεν δύο παρεκκλήσια, του Προφήτη Ηλία και του Αγίου Κωνσταντίνου. Τραγική σύμπτωση ήθελε σχεδόν για τους ίδιους λόγους να ανεβαίνει στον Λυκαβηττό και ο διάδοχός του, ο περίφημος Εμμανουήλ Λουλουδάκης.
