Ο περίφημος τύπος του ελληνικού κινηματογράφου Αχιλλέας Μαδράς

Από το πλάι της Σάρας Μπερνάρ μέχρι τη Μαρία τη Πενταγιώτισσα

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Η ζωή του υπήρξε ένας θρύλος, η παρουσία του αισθητή από τη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας μέχρι την Κοιλάδα του Νείλου, ξεκίνησε ως ηθοποιός και τραγουδιστής για να γίνει ένας από τους πρωτοπόρους του ελληνικού κινηματογράφου. Πρόκειται περί του Αχιλλέα Μαδρά, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στα τέλη Νοεμβρίου 1966 και όχι το 1972 όπως γράφεται συχνά[1]. Γενέτειρα του το 1870 η Βάρνα της Βουλγαρίας, όπου υπήρχε και ακμάζουσα ελληνική κοινότητα. Ευτύχησε να ζήσει 96 χρόνια, περνώντας την τελευταία 30ετία της ζωής του ως αγαθή γραφική φιγούρα με λευκή χαίτη και μπέρτα!

Αχιλλέας Μαδράς (1870-1966)

Άφησε νέος τον τόπο του για να περιπλανηθεί στην Εσπερία κυνηγώντας την Τέχνη. Αναφέρεται πως το 1900 κατόρθωσε να περάσει το κατώφλι του θεάτρου της Σάρας Μπερνάρ και να ερμηνεύσει διάφορους μικρούς ρόλους. Απέκτησε έτσι, με τα δεδομένα της εποχής, τη νομιμοποίηση Γάλλου αρτίστα παρά Ρωμιού θεατρίνου. Από τότε θα γυρίσει σχεδόν όλες τις ανθούσες ελληνικές παροικίες, δίνοντας ένα είδος «ρεσιτάλ» γαλλικών τραγουδιών τα οποία υποτίθεται ότι είχε μάθει δίπλα στη μεγάλη ντίβα. Απήγγελε ποιητές «παρνασσιακούς» και άλλους, φορώντας μπέρτα και ένα πλατύ καπέλο. Τη συνήθεια αυτή και το παλαιό του στυλ διατήρησε μέχρι τα γεράματά του.

Ανήσυχος βρέθηκε πρώιμα να αγκαλιάζει το όραμα του κινηματογράφου, όπως έγραψε ο Κ. Σταματίου. Σε μία από τις περιπλανήσεις του αγόρασε μηχανή λήψης και βρέθηκε στην Αθήνα -το 1917- για να εκδηλώσει την ελληνολατρία του. Γύρισε σειρά ταμπλό βιβάν, δηλαδή αναπαραστάσεις ιστορικών σκηνών με ζωντανά ακίνητα πρόσωπα που δίνουν την εντύπωση ζωγραφικού πίνακα, με αρχαιοπρεπείς παρθένες «Επί της Ακροπόλεως». Από τότε η ζωή του υπήρξε ένα ατελείωτο πήγαινε – έλα  μεταξύ Ελλάδος και ελληνικών παροικιών. Γύριζε μία ταινία και την περιέφερε συγκεντρώνοντας χρήματα.

Ως προς το φαινόμενο αυτό ο ρόλος του έχει υποτιμηθεί. Ο Αχ. Μαδράς, από τις αρχές της δεκαετίας 1920, εκπροσωπούσε ξένους κινηματογραφικούς οίκους και εισήγαγε είδη κινηματογράφου και φωτογραφίας ξεσηκώνοντας ταυτοχρόνως τον κόσμο με τις διάφορες δραστηριότητές του. Έχοντας πάντα δίπλα του και μια όμορφη καλλιτέχνιδα.

Γυρνούσε παράλληλα και ένα είδος ντοκιμαντέρ που του χρησίμευε στις περιοδείες του. Έτσι διέσωσε και έναν μοναδικό πλούτο για τους πρόσφυγες της περιόδου 1920-21, ενώ γύρισε και σειρά ιστορικών ταινιών. Η Τσιγγάνα των Αθηνών (1922), η  Μαρία Πενταγιώτισσα (1929), ο Μάγος της Αθήνας (1931).

Με την ταινία του «Τσιγγάνα» επισκέφθηκε την Αμερική, όπου πρόβαλε τις ταινίες του και αποδεδειγμένα έπαιξε τουλάχιστο σε μία ταινία του Χόλυγουντ. Επέστρεψε ένδοξος (1927) με τη γυναίκα της ζωής του Φρίντα Πουπελίνα, σχεδόν μόνιμη πρωταγωνίστρια των ταινιών του. Δεν κατόρθωσε να γυρίσει τον «Αλή Πασά και την κυρά Φροσύνη» του. Τον πρόλαβε ο ομιλών κινηματογράφος και ο πολλαπλασιασμός του κόστους. Από τότε θα βρεθεί στο περιθώριο των γεγονότων. Το 1940 θα εορταστεί με επιτυχία η 35ετία του στα «Ολύμπια». Τον προλόγισαν σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής και ο Αχ. Μαδράς εμφανίσθηκε ερμηνεύοντας τον «Σάϋλωκ» στον «Έμπορο της Βενετίας».

Στα νιάτα του είχε δημιουργήσει μία από τις πρώτες κινηματογραφικές εταιρείες στην Ελλάδα, ενώ χρησιμοποιούσε και καλλιτεχνικό ψευδώνυμο που ήταν «Άλκης Ακύλας». Επί πολλά χρόνια συνέχισε να δίνει κάθε χρόνο ένα «ρεσιτάλ» στον Παρνασσό απαγγέλλοντας αποσπάσματα από γαλλικά θεατρικά κείμενα και γαλλικά ποιήματα. Μέχρι τέλους επισκεπτόταν, κάθε χρόνο, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης καταλαμβάνοντας από τους πρώτους τη θέση του στα θεωρεία των καλλιτεχνών. Η τελευταία του εμφάνιση ήταν δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του (1964) όταν φιλοξενήθηκε στην ταινία του Αλέκου Σακελλάριου «Τον Παληό Εκείνο τον Καιρό».

Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα «Δημοκρατία» 30 Νοεμβρίου 2016

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Άννα Ροδίτη». Η πρώτη μεταπολεμική (1947-48) αισθηματική και αντιστασιακή ταινία

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Μεταβείτε στο άρθρο: «Άννα Ροδίτη». Η πρώτη μεταπολεμική (1947-48) αισθηματική και αντιστασιακή ταινία

Ο Παύλος Νιρβάνας και η τελευταία βουβή ελληνική ταινία «Η Μπόρα»

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Μεταβείτε στο άρθρο: Ο Παύλος Νιρβάνας και η τελευταία βουβή ελληνική ταινία «Η Μπόρα»

Η βουκολική ταινία «ΑΣΤΕΡΩ» και η οικογένεια Γαζιάδη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Μεταβείτε στο άρθρο: Η βουκολική ταινία «ΑΣΤΕΡΩ» και η οικογένεια Γαζιάδη