Η τέχνη της ονυχοκομίας (μανικιούρ) και η εισαγωγή της στην Ελλάδα  

Η πρώτη μπαρμπέρισσα στον Πειραιά

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Ίσως είναι δύσκολο στις ημέρες μας να αντιληφθούμε πως κάποτε θεωρείτο αμάρτημα και σχολιαζόταν δυσμενώς, ιδιαιτέρως στα λαϊκά στρώματα, η γυναίκα που παρουσιαζόταν με βαμμένα νύχια και κομμένα μαλλιά. Μπορεί από την αρχαιότητα να ήταν γνωστή η τέχνη της περιποίησης των χεριών, αλλά στα νεότερα χρόνια η εμφάνιση της… βέβηλης, προκαλούσε τους μύδρους της αθηναϊκής ηθικολογίας: Κοιτάξτε την καφεσαντανίστρια! Τα καφέ σαντάν ήταν τα κακόφημα κέντρα της εποχής και οι καλλωπισμένες γυναίκες κατατάσσονταν αυτομάτως στην κατηγορία των… παστρικών.

Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα έβριθαν τα ανατολίτικα αναγνώσματα αναφορών για τις συνήθως ηλικιωμένες «χειροκόμους» που φρόντιζαν για τη μάλαξη των μυών και την περιποίηση των νυχιών των γυναικών των σουλτανικών χαρεμιών. Αλλά σιγά σιγά η Ελληνίδα βγήκε στη σκηνή της ζωής και δεν είχε τη δυνατότητα να στερηθεί και την περιποίηση των νυχιών της. Οπότε εμφανίστηκε και στην ελληνική πρωτεύουσα καταρχήν η μόδα του μανικιούρ. Αλλά πότε συνέβη αυτό; Απάντηση δεν έχει δημοσιευθεί έως σήμερα.

«Διά μανικιούρ»

Στην αρχή βεβαίως καθιερώθηκε ως συνήθεια σε σπίτια της μεσοαστικής τάξεως να γίνονται προσκλήσεις «διά μανικιούρ». Εκεί συγκεντρώνονταν γυναίκες καλλωπίζοντας τα νύχια τους και περνώντας ευχάριστα την ώρα τους. Ωστόσο παρήλθαν αρκετά χρόνια μέχρι να εξαπλωθεί η μόδα στο ευρύ κοινό. Έτσι, εισαγωγέας του καλλωπισμού των ονύχων, της ονυχοκομίας όπως επιτυχώς απεκλήθη αλλά δεν επικράτησε, θεωρείται ο Αθηναίος κομμωτής Δ. Μεταξωτός, ο οποίος εισήγαγε την τέχνη από το Παρίσι (1922). Οι πηγές μάλιστα αναφέρουν πως είδε κι έπαθε ο Μεταξωτός να πείσει τις πελάτισσές του να βάφουν τα νύχια τους.

Η ανάπτυξη

Τα πράγματα δεν ήταν απλά για τα λαϊκά στρώματα. Το 1932 μέχρι και έγκλημα έγινε γιατί ένας νεαρός 18 ετών έκανε μανικιούρ! Τον σκότωσε ο 22χρονος αδελφός του, καθεκλοποιός στο επάγγελμα, δηλαδή καρεκλάς, διότι θεωρούσε ότι ήταν ένδειξη ηθικού ξεπεσμού! Εν πάση περιπτώσει, τα πράγματα εξομαλύνθηκαν, το επάγγελμα άνθισε και μία στατιστική της δεκαετίας 1930 βεβαιώνει ότι προς τα τέλη της περίπου 400 μανικιουρίστες απασχολούνταν στα κομμωτήρια κάνοντας χρυσές δουλειές.

Ταυτοχρόνως, καθιερώθηκε η περιποίηση των ποδιών, το πεντικιούρ, το οποίο βοήθησε η καθιέρωση του θερινού ξεκαλτσώματος που άφηνε πλέον να φαίνονται τα δάκτυλα των γυναικείων ποδιών. Ως τέχνη πλέον το γαλλικό manicure, έγινε και λήμμα στις προπολεμικές εγκυκλοπαίδειες, με θαυμαστές μάλιστα λεπτομέρειες. «Ονυχοκομία είναι η τέχνη της περιποιήσεως των ονύχων, εξασκουμένη υπό ειδικών εργατών, συνήθως γυναικών, εν τοις κουρείοις, και περιλαμβάνουσα την κοπήν, την ρίνισιν, πλύσιν, αποκοπήν της νεκράς επιδερμίδος της περιβαλλούσης τους όνυχας και των παρωνυχίδων, την στίλβωσιν και τον χρωματισμόν των ονύχων»[1], μας πληροφορεί η εγκυκλοπαίδεια του Δρανδάκη.

Πάντως, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1930 τα ταμπού είχαν πέσει και το μανικιούρ με το πεντικιούρ βρίσκονταν πλέον στην ημερήσια διάταξη για άνδρες και γυναίκες. Και σα να μην έφτανε αυτό έπεφτε και το τελευταίο κάστρο, αυτό του παραδοσιακού κουρέα. Στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου του Πειραιώς, στο Κουρείο «Το Ρωσσικόν», το οποίο δήλωνε την προέλευση του ιδιοκτήτη, του Καυκάσιου Ιωαννίδη μαζί με το πεντικιούρ η κόρη του Άννα πρόσφερε και υπηρεσίες μπαρμπέρη! Ποιος δεν θα προτιμούσε το ξύρισμα από τα χέρια ενός νόστιμου και γεροδεμένου κοριτσιού;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το πρώτο «Ιατρείον Καλλονής και Ωραιοθεραπείας»

ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ - ΚΑΛΛΩΠΙΣΜΟΣ

Μεταβείτε στο άρθρο: Το πρώτο «Ιατρείον Καλλονής και Ωραιοθεραπείας»

Τα επιμελημένα χτενίσματα των Αθηναίων κουτσαβάκηδων

ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ - ΚΑΛΛΩΠΙΣΜΟΣ

Μεταβείτε στο άρθρο: Τα επιμελημένα χτενίσματα των Αθηναίων κουτσαβάκηδων

Η «καραμπογιά» του Μποτσαράκου και η αναζήτηση της χαμένης νιότης

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ

Μεταβείτε στο άρθρο: Η «καραμπογιά» του Μποτσαράκου και η αναζήτηση της χαμένης νιότης