Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Όπως ήταν φυσικό, ελλείψει όπλων και στρατιωτικών μηχανισμών, οι Έλληνες στα χρόνια της μεγάλης Εθνεγερσίας ήταν ιδιαιτέρως εφευρετικοί. Σώζονται γραφικές ιστορίες περί του τρόπου που ακόνιζαν τα μαχαίρια τους, την αγωνία να εξοντώσουν κάποιον Τούρκο για να του πάρουν το όπλο, αλλά και τα διάφορα τεχνάσματα που χρησιμοποιούσαν κατά τη διάρκεια του άνισου αγώνα. Στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν σαφώς λιγότεροι σε δύναμη ανδρών και σκαρφίζονταν τεχνάσματα προκειμένου να κάνουν θόρυβο και να φαίνονται περισσότεροι. Τέτοιες περιπτώσεις συναντάμε στις πολιορκίες της Ακρόπολης αλλά και σε διάφορες μάχες ανά την Ελλάδα.
Η κολοκύθα του γέρο – Σταύρου σε σκίτσο της εποχής.
Ένα από τα μέσα που χρησιμοποιούσαν ήταν και η «Κολοκύθα του γέρο-Σταύρου», όπως έμεινε στην ιστορία. Ένας φουστανελάς αγωνιστής της Επανάστασης, μαχητής του Κάστρου των Αθηνών. Ευτύχησε να ζήσει μέχρι τα πρώτα της βασιλείας του Γεωργίου Α΄ και να παραδώσει στοιχεία για την περίφημη κολοκύθα που τρόμαζε τους Τούρκους στον Δημήτριο Γρ. Καμπούρογλου. Πρώτα απ’ όλα για την κατασκευή της. Ήταν μια ξερή κυλινδρική κολοκύθα, με το ένα στόμιό της καλυμμένο με δέρμα και προσηλωμένο με ξύλινους ήλους. Δηλαδή ξύλινα κυλινδρικά τεμάχια με αιχμηρή τη μία άκρη και μικρή κουλουροκωνική κεφαλή που χρησιμοποιούσαν για στερεή σύνδεση. Στη μέση του δέρματος υπήρχε οπή, μέσω της οποίας διερχόταν ένα λεπτό σχοινί που είχε έναν μικρό κόμπο στην πάνω κορυφή του.
Το σχοινί περνούσε από την κοιλότητα της κολοκύθας και έβγαινε από την άλλη πλευρά. Για να λειτουργήσει λοιπόν άλειβαν το σχοινί πρώτα με λίγο αγνό κερί. Ύστερα ο χρήστης έπαιρνε ρητίνη και άλειβε το χέρι του. Το έβαζε μέσα στην κοιλότητα της κολοκύθας και έσυρε το χέρι του προς τα κάτω πιέζοντας το σχοινί με τον αντίχειρα και τον λιχανό, δηλαδή τον δείκτη. Ο ήχος που παραγόταν ήταν φρικώδης. «Νομίζαμε ότι ακούγαμε λιοντάρι να βρυχάται» έλεγε ο Δημ. Καμπούρογλου, ο οποίος είχε παρακολουθήσει μία επίδειξη λειτουργίας της κολοκύθας από τον γέρο Σταύρο[1]. Ο τελευταίος ήταν εξ εκείνων που χρησιμοποιούσαν την… πολεμική συσκευή στα χρόνια της Επανάστασης. Οπωσδήποτε τέτοιοι θόρυβοι θα προκαλούσαν εντυπώσεις εξυπηρετώντας έκτακτες ανάγκες σε δύσκολες ώρες.
Αλλά ο γέρο Σταύρος διηγούνταν με ικανοποίηση πως κατάφερε, με την κολοκύθα του, να κάνει ακόμη και τον βασιλιά Όθωνα να το βάλει στα πόδια! Αφού είχε τελειώσει η Επανάσταση, όλοι προσπαθούσαν να βρουν μια εργασία για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Έτσι κι εκείνος, μετά τον πολύχρονο αγώνα, βρέθηκε χωρίς εργασία. Δεν καταδεχόταν να πιάσει το τσαπί και να γίνει εργάτης στους νεήλυδες που αναζητούσαν χέρια για τα νέα σπίτια που ανεγείρονταν στην Αθήνα. Οπότε αποφάσισε να εκμεταλλευθεί ότι γνώριζε, δηλαδή τη χρήση του τουφεκιού του. Έτσι έκανε τον κυνηγό. Σηκωνόταν νύχτα και πήγαινε στο Φάληρο για να χτυπήσει παπιά. Κάποιο ξημέρωμα άκουσε κάτι να φτερουγίζει και παραφύλαξε. Ώσπου είδε τρεις-τέσσερις έφιππους να περνάνε μέσα από τα αμπέλια.
Ενοχλήθηκε από την αυθάδειά τους να καταστρέφουν τις καλλιέργειες και αποφάσισε να τους κάνει ένα χουνέρι. Κρύφτηκε πίσω από καλαμιές και μόλις πλησίαζαν τράβηξε μια με την κολοκύθα του. Αυτό ήταν. Τα άλογα σηκώθηκαν στα πίσω πόδια και άρχισαν τις κλωτσιές. Κάνει και δεύτερη ο γέρο Σταύρος, οπότε κινδυνεύοντας να γκρεμοτσακιστούν πήραν δρόμο και όπου φύγει – φύγει. Αλλά σε λίγο εμφανίσθηκε ολόκληρο μπουλούκι από Βαυαρούς καβαλάρηδες. Πήγαιναν να σκοτώσουν το… θεριό που μούγκριζε και κόντεψε να γκρεμοτσακίσει την παρέα που αποτελούσαν ο βασιλιάς Όθωνας και δύο στρατηγοί, οι Δημήτριος Καλλέργης και Χατζηχρήστος[2]! Μόλις πήρε χαμπάρι τι είχε προκαλέσει ο φουστανελάς με την κολοκύθα του, το έβαλε στα πόδια και έφτασε τρέχοντας στην Αθήνα.
Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα «Δημοκρατία» 4 Μαρτίου 2017
