Ο σπουδαίος φαρμακοποιός των Αθηνών Σταμάτιος Κρίνος

Η προσφορά του στην επιστήμη και στην κοινωνία

Γράφει ο Ελευθέριος Γ.  Σκιαδάς

Κρίνος Σταμάτιος

Υπάρχουν προσωπικότητες που κατορθώνουν με τον βίο και την πολιτεία τους να συνδέσουν το ονοματεπώνυμό τους με τους τόπους όπου έζησαν. Έτσι και ο φαρμακοποιός Σταμάτιος Κρίνος (1815-1886) συνδέθηκε με την ελληνική πρωτεύουσα. Η περιπετειώδης και παραγωγική ζωή του άφησε πίσω αγαθές εντυπώσεις, πλούσιο έργο και εκπροσώπησε το όνειρο της χώρας που απελευθερώθηκε με αιματηρούς αγώνες. Ο παππούς του, Νικόλαος Αθανασίου Κρίνος ή Μάγγος, ήταν ο μόνος χριστιανός που ανυψώθηκε στο αξίωμα του αρχιναυπηγού (μπασμεϊμάρης) του αυτοκρατορικού στόλου. Ο πατέρας του Δημήτριος ήταν ευκατάστατος έμπορος γουναρικών, όταν γεννήθηκε ο Σταμάτιος, Κυριακή της Ορθοδοξίας, στα Ταταύλα Κωνσταντινουπόλεως.

Το 1829 καταστράφηκε από πυρκαγιά η περιουσία του πατέρα του και ο Σταμάτιος αναγκάσθηκε να μεταβεί στη Σύρο. Εκεί μαθήτευσε δίπλα στον αδελφό του Αθανάσιο, ο οποίος είχε εγκατασταθεί εκεί διατηρώντας φαρμακείο. Παρέμεινε στη Σύρο έως το 1834 ακούγοντας παραδόσεις μαθημάτων από τον Νεόφυτο Βάμβα και τον Δημήτριο Οικονομίδη. Το επόμενο έτος βρίσκεται στην Αθήνα παρακολουθώντας φαρμακευτικά μαθήματα στη σχολή που είχε συσταθεί για τη μόρφωση εμπειρικών φαρμακοποιών και στην οποία δίδασκαν ο Ξαβέριος Λάνδερερ και ο Νικόλαος Κωστής.

Διαφημιστική καταχώριση (αρχές 20ού αιώνα).

Το 1836 παίρνει δίπλωμα πρακτικού φαρμακοποιού από το Ιατροσυνέδριο και το επόμενο έτος (1837) αναλαμβάνει τo πρώτο Φαρμακείο που είχε ανοίξει στην Αθήνα και ήταν του Στέφανου Καλαφάτη (αργότερα οικία Παπαδάκη) κοντά στο Πανεπιστήμιο. Μια πενταετία διατήρησε εκείνο το φαρμακείο, έως το 1841, παρακολουθώντας ταυτοχρόνως, με απίστευτο ρυθμό, μαθήματα στο γυμνάσιο, στο πανεπιστήμιο, στη Σχολή Βάμβα κ.α. Πώλησε το φαρμακείο (1842) και πήγε για σπουδές στην Ιταλία και τη Γαλλία. Παρακολούθησε Βοτανική και Χημεία και επέστρεψε εκ νέου στην Αθήνα ιδρύοντας πάλι φαρμακείο, το οποίο υπήρξε ένα από τα πλέον φημισμένα στην ιστορία της πόλης.

Το 1848 αναλαμβάνει άμισθος καθηγητής της Τεχνολογικής Χημείας στο Σχολείο των Τεχνών, διδάσκοντας έως το 1855. Το 1861 διορίσθηκε τακτικός καθηγητής φαρμακολογίας και φαρμακευτικής στην Ιατρική Σχολή. Στην αναστάτωση που επικράτησε μετά την έξωση του Όθωνος, ο Κρίνος βρέθηκε στο επίκεντρο αντιζηλιών. Εγκατέλειψε τη θέση και δεν δέχθηκε να επανέλθει, παρά τις επανειλημμένες προτάσεις που του έκαναν υπουργοί κατά εποχές. Ωστόσο διατήρησε τη θέση του μέλους του Ιατροσυνεδρίου, από τότε που διορίσθηκε (1853) έως τον θάνατό του.

Συνέβαλε τα μέγιστα στις προσπάθειες για τη δημόσια υγεία και μετατράπηκε σε «λυδία λίθο» για τους Έλληνες φαρμακοποιούς. Επί μία ολόκληρη 32ετία πέρασαν από τα χέρια του όλοι οι φαρμακοποιοί, αφού έδιναν τις πρακτικές τους εξετάσεις ενώπιον του Ιατροσυνεδρίου για να πάρουν την άδειά τους. Αφοσιώθηκε με ζήλο στη διαμόρφωση του φαρμακευτικού κλάδου στην Ελλάδα. Υπάρχουν όμως και υπηρεσίες που πρόσφερε στις πόλεις των Αθηνών και του Πειραιώς, οι οποίες παραμένουν άγνωστες. Όπως ότι διετέλεσε «αστυνομικός χημικός» των αγορών Αθηνών και Πειραιώς την εποχή της χολέρας (1854) ή ότι υπήρξε επί 16 χρόνια (1854-1860) μέλος του αδελφάτου του Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών.

Εσωτερικό φαρμακείου (αρχές 20ού αιώνα).

 

Εκεί όμως που αφιέρωσε πολύ χρόνο από τη ζωή του ήταν στην Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων, δηλαδή στη διοίκηση του Ζαππείου, στην οποία συμμετείχε από τη σύστασή της (1858) μέχρι τον θάνατό του. Πίστευε στην εμψύχωση της εθνικής βιομηχανίας και στα πρακτικά οφέλη των εμπορικών και βιομηχανικών εκθέσεων. Συνέγραψε φαρμακευτικές πραγματείες, εξέδωσε περιοδικό και τιμήθηκε με τον Σταυρό του Σωτήρος. Ο Σταμάτιος Κρίνος έφυγε από τη ζωή στις 11 Ιανουαρίου 1886, σε ηλικία 71 ετών και τη λειτουργία του πασίγνωστου στην Αθήνα φαρμακείου του συνέχισε ο γιος του Αθανάσιος Κρίνος.