Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Τα Επαρχιακά Συμβούλια υπήρξαν ένα θεσμός που δεν ευτύχησε στη χώρα μας. Παρά το γεγονός ότι ξεκίνησαν την πορεία τους σχεδόν μαζί με τους δήμους στα χρόνια του Όθωνα και τα μέλη τους ήταν επίσης εκλεγμένα, δεν ευδοκίμησαν και η ιστορία τους παραμένει σχεδόν άγνωστη και ανεξερεύνητη. Είχαν τη δική τους διαδρομή και υπήρξαν περίοδοι που διαδραμάτισαν ιδιαίτερο ρόλο. Κάθε επαρχία είχε και το δικό της Επαρχιακό Συμβούλιο, το οποίο εξέλεγαν οι ψηφοφόροι που συμμετείχαν και στις δημοτικές εκλογές. Αλλά στην ουσία τα Επαρχιακά Συμβούλια καταργήθηκαν το 1887, χωρίς να μπορέσουν να κατακτήσουν τη θέση που τους άρμοζε στις τοπικές κοινωνίες.
Ήρθε λοιπόν εποχή, το 1868, κατά την οποία τα μέλη του Επαρχιακού Συμβουλίου Αττικής αφού είδαν κι απόειδαν ότι δεν τους λάμβανε κανείς υπόψη πραγματοποίησαν μία συνεδρίαση στα τέλη Δεκεμβρίου και ενόψει του νέου έτους, του 1869, εξέδωσαν τις πιο πρωτότυπες ίσως αποφάσεις που έχει λάβει συλλογικό όργανο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη νεώτερη ιστορία μας. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για 21 ευχές, τρεις γνωμοδοτήσεις και έναν αφορισμό! Εξάλλου, οι «ευχές» προς τη διοίκηση προβλέπονταν για τα Συμβούλια αυτά από τον νόμο που τα είχε ιδρύσει. Όσο για τον ενδιαφέροντα αφορισμό, αφορούσε στους δήμους Αθηναίων και Πειραιώς διότι δεν είχαν υποβάλει, όπως προέβλεπε ο νόμος, τους απολογισμούς τους στο Επαρχιακό Συμβούλιο!
Άποψη της Κηφισιάς με την Πεντέλη. J.Skene, 1839.
Πρώτ’ απ’ όλα το Επαρχιακό Συμβούλιο Αττικής, Πρόεδρος του οποίου ήταν ο Σ.Δ. Κροκιδάς και αντιπρόεδρος ο στρατηγός Δ. Λέκκας, «ηυχήθη υπέρ της μακροημερεύσεως και ευτεκνίας των Βασιλέων Γεωργίου και Όλγας». Αυτή ήταν και η μόνη πραγματική ευχή διότι οι άλλες ήταν αποφάσεις, οι οποίες αφού δεν μπορούσαν να έχουν εκτελεστικό χαρακτήρα, παρουσιάζονταν με τη μορφή ευχών. Έτσι, ενόψει του νέου έτους, το Επαρχιακό Συμβούλιο «ηυχήθη» να διορθωθεί το λιμάνι του Μαραθώνα, να βελτιωθούν οι δρόμοι και ο φωτισμός της πρωτεύουσας αφού υπήρχε η ανάλογη πίστωση, να επιδιορθωθούν οι δρόμοι του Ελαιώνα και να γίνουν γέφυρες στην Κολοκυνθού. Επίσης «ηυχήθη» να κατασκευαστούν βρύσες μέσα στην Αθήνα, ιδιαιτέρως δε στην πλατεία του Βαρβακείου, διότι ο μακαρίτης ο Βαρβάκης είχε αγοράσει οικόπεδο αλλά και νερό για την κατασκευή βρύσης!
Οι ευχές δεν είχαν τέλος. Το Συμβούλιο ευχόταν η Κηφισιά, το Μαρούσι και το Χαλάνδρι να αποχωρισθούν από τον Δήμο Αθηναίων που ανήκαν διοικητικά μέχρι τότε και να αποτελέσουν ξεχωριστό Δήμο και να διορθωθεί η άγουσα από την Αθήνα στην Κηφισιά οδός που είχε καταστεί αδιάβατη. Επίσης, ευχόταν να βοηθήσει η κυβέρνηση ώστε να φτιαχτεί το λιμάνι του Κάλαμου είτε με χρήματα είτε υποχρεώνοντας τους κατοίκους να προσφέρουν προσωπική εργασία. Επισκευές οδών, κατασκευή γεφυριών αλλά και στρατώνων, σύσταση ειρηνοδικείων ήταν μερικά από τα αντικείμενα στα οποία αναφέρονταν οι ευχές. Ακόμη «ηυχήθη» τη δημιουργία αστυνομικών σταθμών σε Κερατέα, Μενίδι και Κάλαμο για να αποτρέπονται οι ληστείες και να ενωθούν τα Παλαιά Λιόσια και το Καματερό με τον Δήμο Φυλής γιατί οι κάτοικοί τους είχαν κοινές περιουσίες.
Ελαιώνας στο Μαρούσι (J.Skene).
Εμμέσως και δια των ευχών αποκαλυπτόταν πως κάποιος είχε δωρίσει πολλά χρόνια πριν σημαντικό ποσόν για κοινωφελή έργα σε δήμους της Αττικής. Ωστόσο το ποσόν είχε χαθεί στη διαδρομή και το Συμβούλιο ευχόταν οι διοικητικές αρχές να ερευνήσουν το θέμα και να αποκαλύψουν ποιος είχε βάλει το «δάχτυλο στο μέλι». Τέλος, το Επαρχιακό Συμβούλιο Αττικής αφού ευχήθηκε σε όλους καλή χρονιά, «ηυχήθη ακόμη» η Κυβέρνηση να ευαρεστηθεί και να κάνει έργα και πραγματικότητα όλες τις ευχές του!
