Το εκλογικό υβρεολόγιο Τρικουπικών και Ραλλικών

Απίστευτα πρωτοσέλιδα το 1892

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

 

 

Ο Χαρ. Τρικούπης κρατά την ουρά του γαϊδάρου. Έγχρωμη λιθογραφία, ΝΕΟΣ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ (1892).

Εάν αναζητήσουμε στα εκλογικά χρονικά τις πιο σφοδρές επιθέσεις που μπορεί να έχουν εξαπολυθεί από τον Τύπο για πολιτικά πρόσωπα, σίγουρα θα φτάσουμε και στον Βλάση Γαβριηλίδη. Σε όσα έγραφαν τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας του «Ακρόπολις» για τον «Μέγα Ναπολέοντα της Γορτυνίας», όπως αποκαλούσε τον Θεόδωρο Δηλιγιάννη. Ήταν όμως το πιο ευπρεπές ίσως από τα προσωνύμια που απέδιδε, αφού ακολουθούσαν άλλα κοσμητικά επίθετα για τον αρχηγό του Κορδονιού, όπως αποκαλούσε ο λαός το κόμμα του Θ. Δηλιγιάννη. Τον οποίο έλεγε ακόμη «τραμπούκαρο», «μεγαλοπρεπή νούλα», «φωραθέντα Γενίτσαρο, Αλή Πασά και Ιμπραήμη»!

Προεκλογική περίοδος

Βρισκόμαστε στην προεκλογική περίοδο του 1892 και η σφοδρότητα υπήρξε πρωτοφανής. Oι χειρισμοί του πρωθυπουργού Θ. Δηλιγιάννη στα φλέγοντα οικονομικά ζητήματα της χώρας προκάλεσαν την οικονομική κρίση του 1891. Επειδή δεν λάμβανε κανένα μέτρο πρόληψης της οικονομικής καταστροφής, παύτηκε από τον βασιλιά. Τον διαδέχθηκε η υπηρεσιακή κυβέρνηση του οικονομολόγου-πολιτικού Κωνσταντίνου Kωνσταντόπουλου, ο οποίος είχε αποχωρήσει από το κόμμα του Θ. Δηλιγιάννη και είχε προσχωρήσει στο κόμμα του Δημητρίου Pάλλη. H νέα κυβέρνηση προκήρυξε εκλογές για τις 3 Mαΐου 1892 με πλειοψηφικό και στενή περιφέρεια. H απώλεια οπαδών οδήγησε τον Θ. Δηλιγιάννη να καταφερθεί, κατά την προεκλογική εκστρατεία, εναντίον του βασιλιά.

Από την άλλη ο Tρικούπης τον υπερασπιζόταν. Mέχρι εκεί μπορούσε να οδηγήσει τους δύο πολιτικούς άνδρες το μίσος. Η προεκλογική περίοδος ήταν μακρά, με πολυπληθείς διαδηλώσεις, έκτροπα και συγκρούσεις με την αστυνομία, τραυματισμούς και έναν τουλάχιστον νεκρό. Οι τρικουπικοί κατέβαιναν με το σύνθημα «Γραμμή, Γραμμή, Γραμμή», δηλαδή όλοι με τον Χαρ. Τρικούπη. Εξ ού και το τετράστιχο «Γραμμή, παιδιά, γραμμή, / για να κατέβει η δραχμή, / ψηφίστε όλοι την ελιά / για ν΄ αρχινίσουμε δουλειά». Από την άλλη οι δηλιγιαννικοί ανέβαζαν τους τόνους, φωνάζοντας συνθήματα όπως «Φόλα στους τρικουπικούς / φόλα στους αρουραίους», εννοώντας πως ήταν ποντικοί που κατέτρωγαν τα κρατικά ταμεία. Το κλίμα τροφοδοτούσαν βεβαίως οι εφημερίδες.

«Αγιογδύται, οργιασταί…»

Από τη μία η «Εφημερίς» της οποίας εκείνη την εποχή εκδότης ήταν ο Αριστείδης Ρούκης και αρχισυντάκτης ο Αγησίλαος Γιαννόπουλος Ηπειρώτης, υποστήριζε τον Θ. Δηλιγιάννη και έκανε λόγο για «τρικουπική σπείρα διαφθοράς και διαρπαγής». Από την άλλη η «Ακρόπολις», με εξάστηλα πρωτοσέλιδα, περιέγραφε «τα χίλια και εν εγκλήματα της τελευταίας κυβερνήσεως του κ. Δηλιγιάννη», εκφράζοντας την άποψη πως ήταν «ένας σάκος γεμάτος φίδια». Λεξικό ύβρεων μπορεί να συνταχθεί με όσα αναφέρονται στις εφημερίδες εκείνης της εποχής.

Από τις στήλες της «Εφημερίδος» έριχναν τις δικές τους ύβρεις και οι οπαδοί του Δ. Ράλλη, οι Ραλλικοί. Αποκαλούσαν τους Τρικουπικούς «συμμαζεύματα κερδοσκόπων και διαφθορέων, στιγματισμένοι, αισχροί, μοχθηροί, συκοφάνται, μυσαροί, ατιμωταί της πατρίδος, αγυρτολόγοι, ψεύσται, άλογοι, μη χρηστοί, αναξιοπρεπείς, μη άνθρωποι, ήτοι γαιδούρια, αναιδείς, αφρισμένοι, λυσσασμένοι, ασχημονούντες, κακοήθεις, απαίσιοι, αγιογδύται, διαφθορείς, οργιασταί, λυμεώνες, καταχρασταί, κηφήνες, χρεωκόποι, προδόται»!

«Ο φοβερός δράκων»

Εντέλει το κόμμα του Δηλιγιάννη κατατροπώθηκε και αναδείχθηκε πανίσχυρο το κόμμα του Tρικούπη. Την επομένη των εκλογών, όταν σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα διαφαινόταν η νίκη του Χ. Τρικούπη, η εφημερίδα «Ακρόπολις» θα υποδεχθεί το γεγονός γράφοντας ότι «επατάχθη το τέρας» και πως «ο φοβερός δράκων, όστις επί δεκαετίαν περιέσφιγγε το κορμί της και απεμύζα το πολύτιμον αίμα της, κείται ασπαίρων κατά γης, έκτρωμα πλασθέν από ηλιθιότητα, διαφθοράν, δημοκοπίαν και θράσος»! Πάντως, έναν χρόνο αργότερα, αφού η οικονομική κατάσταση χειροτέρευσε ακόμη περισσότερο και ο βασιλιάς αρνήθηκε τη παροχή εμπιστοσύνης στον Τρικούπη, εκείνος είπε το περίφημο «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» και κατέθεσε την παραίτηση της κυβέρνησής του.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο ρόλος των κουμπάρων στην ιστορία των εκλογών

ΕΚΛΟΓΕΣ

Μεταβείτε στο άρθρο: Ο ρόλος των κουμπάρων στην ιστορία των εκλογών