Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Ιππήλατο τραμ σε δρόμο των Αθηνων, αρχές 20ού αιώνα
Ο Βενιαμίν Βωτύ, ο οποίος έμεινε αλησμόνητος στους κατοίκους της πρωτεύουσας, ανέλαβε διευθυντής της βελγικών συμφερόντων Εταιρείας Τροχιοδρόμων Αθηνών-Πειραιώς και Περιχώρων το 1882 και συνέδεσε το όνομά του με την εισαγωγή της τεχνολογίας των ιππήλατων τραμ στην Αθήνα. Τα πρώτα εκείνα οχήματα ήταν ελαφρά, κλειστά τον χειμώνα με 16 θέσεις και ανοιχτά το καλοκαίρι με 20 θέσεις[1]. Έμοιαζαν με βαγόνι τρένου και έλκονταν από τρεις ίππους που κατάγονταν συνήθως από τη Μικρά Ασία. Ο Β. Βωτύ παρέμεινε στην Αθήνα περισσότερο από δύο δεκαετίες, εγκλιματίσθηκε πλήρως στην καθημερινότητά της και με τα καμώματα και τις αδυναμίες του αποτέλεσε έναν από τους γραφικούς τύπους της.
Ως προς τα άλογα, ήταν άλογα μικρόσωμα και νευρώδη, αλλά κατάλληλα για τις οδούς της πρωτεύουσας και τα σοκάκια της, και συνηθισμένα στις συχνές στάσεις. Τα άλογα των τραμ ζούσαν πολύ λιγότερο, γύρω στα 3 με 5 χρόνια, αντί 15, που ζουν κανονικά, λόγω των κακουχιών, της μεγάλης ταλαιπωρίας και της συνεχούς εξάντλησης. Όσο εξελίσσονταν οι συγκοινωνίες στην Ευρώπη και καταλάμβαναν τη θέση τους οι ηλεκτρικοί τροχιόδρομοι τόσο τα παράπονα εναντίον της εταιρείας του Βωτύ αυξάνονταν. Η κοινή γνώμη απαιτούσε από την εταιρεία να προχωρήσει σε εκσυγχρονισμό και τα βέλη στρέφονταν στο πρόσωπο του διευθυντή, που αντιμετώπιζε την κατάσταση με στωικότητα. Η εμφάνιση των πρώτων μηχανοκίνητων τραμ άρχισε σταδιακά να τα απαλλάσσει και να χάνουν τη γραφικότητά τους. Το εισιτήριο κόστιζε μία δεκάρα της δραχμής (όταν το μεροκάματο ήταν περίπου στις τρεις δραχμές) και για μία απόσταση 3,5 χιλιομέτρων θα έπρεπε κανείς να ταξιδεύει γύρω στα 35 λεπτά. Οι πρώτες γραμμές ένωναν το κέντρο των Αθηνών με τα προάστια, δηλαδή τα Πατήσια, τους Αμπελοκήπους και την Κολοκυνθού και την πλατεία Ομονοίας με το Σύνταγμα, το Γκάζι και τον Κεραμεικό. Το ατμήλατο τέθηκε σε λειτουργία το 1887. Στις αρχές του 20ού αιώνα, οι γραμμές αναπτύχθηκαν περισσότερο[2].
Ιππήλατο τραμ (σκίτσο Θέμου Άννινου)
Εν τω μεταξύ, παρέμενε στην Αθήνα ο Βωτύ με την οικογένειά του και γινόταν μία από τις χαρακτηριστικές φιγούρες της πρωτεύουσας. Προς την κατεύθυνση αυτή βοηθούσαν διάφορα χαρακτηριστικά της εμφάνισής του. Λίγο το αυξημένο πάχος του, λίγο η ιδιόμορφη προφορά του και ακόμη περισσότερο η αθυροστομία του τον έφερναν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Επίσης, ήταν και γερό… ποτήρι, δηλαδή μέγας ρετσινοπότης. Όταν πέθανε, ο συνάδελφός του, μηχανικός Μολνέ, που δεν έβαζε ρετσίνα στο στόμα του, μπήκε τύφλα στο μεθύσι στο σπίτι του. Ήταν η ώρα της κηδείας και, σε επήκοο όλων των παρευρισκομένων, είπε ότι, αν ο μακαρίτης έπινε ρετσίνα, δεν θα πέθαινε:«Σι μοσιέ Μολνέ μπυβαί ντυ ρεζινέ νε σιραί πά… πετανέ!»[3].
Κάποια στιγμή, ο Βωτύ καταγγέλθηκε ότι έσπειρε κριθάρι όλους τους αγρούς της Καλλιθέας, περιλαμβάνοντας και τους ξένους. Δηλαδή, ότι κατέλαβε και καλλιέργησε παράνομα κτήματα που ανήκαν σε άλλους. Στην πραγματικότητα, είχε φροντίσει να σπείρει τους αγρούς που ήταν ιδιοκτησία της εταιρείας του για να καλύπτει τις ανάγκες των ζώων που εξυπηρετούσαν τον ιπποσιδηρόδρομο. Ωστόσο, οι εφημερίδες βρήκαν ευκαιρία να… παίξουν με τον Βωτύ, ο οποίος οδηγήθηκε σε δίκη. Όποτε του συνιστούσε η κυβέρνηση να διορθώσει τον τροχιόδρομο, αυτός αγρόν ηγόραζε, έγραφε μία εφημερίδα[4]. «Μηνύεται όχι για τους αγρούς της Καλλιθέας, αλλά για τους αργούς ίππους του τροχιοδρόμου του»[5] έγραφε άλλη. Δεν έλειψε, όμως, και το… δούλεμα, γιατί είχε σπείρει κριθάρι και όχι σανό. Άφηναν υπονοούμενα ότι προτιμούσε το κριθάρι από το οποίο παραγόταν ο ζύθος! Εν τέλει ανακλήθηκε από την εταιρεία του στις Βρυξέλλες, τον Μάρτιο του 1903, στερώντας υλικό από τους ευθυμογράφους της εποχής[6].
