Το πρώτο αερόστατο «Ουρανία» που πέταξε πάνω από την Αθήνα (1890)

Προσγειώθηκε ομαλά σε ένα χωράφι με κουκιά μεταξύ Ψυχικού και Χαλανδρίου

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Στις αρχές Απριλίου 1890 οι κάτοικοι της ελληνικής πρωτεύουσας ασχολούνταν μόνον με ένα θέμα, την «Ουρανία»! Επρόκειτο για το πρώτο αερόστατο που θα πετούσε πάνω από την Αθήνα με επιβάτες και του είχε δοθεί η ονομασία προς τιμήν της ιδεατής ανθρωπόμορφης θεάς Ουρανίας. Ως γνωστόν ήταν μία εκ των εννέα ιερών Μουσών του Ελικώνος, κόρη του Δία και της Μνημοσύνης και προστάτιδα της Αστρονομίας. Το αερόστατο ανήκε στον πρωτοπόρο Ελβετό Εδουάρδο Σπελτερίνι (Eduard Spelterini, 1852-1931), ο οποίος στη διάρκεια των 43 ετών που ασχολήθηκε με τα αερόστατα πραγματοποίησε 570 πτήσεις με 1237 επιβάτες!

Γελοιογραφία από τον ΝΕΟ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ με θέμα το αερόστατο και την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα.

Το 1889 ξεκίνησε περιοδεία από το Βουκουρέστι, πέρασε από τη Θεσσαλονίκη μας για να φθάσει στην Αθήνα αρχές του 1890. Το επώνυμό του εξελληνίστηκε αμέσως σε Σπελτερίνης και νοίκιασε έναν χώρο απέναντι από το Ωδείο της οδού Πειραιώς. Ήταν εκεί περίπου όπου βρίσκεται σήμερα το υπουργείο Εργασίας και το χρησιμοποίησε ως αεροστατοδρόμιο. Κάλεσε, λοιπόν, όποιον επιθυμούσε να απολαύσει την Αθήνα και την Αττική από ψηλά να συμμετάσχει στο ταξίδι. Μόνον που το τίμημα ήταν ακριβό, εκατό χρυσά φράγκα και ελάχιστοι μπορούσαν να ανταποκριθούν. Ήταν εκείνη την εποχή ότι στις ημέρες μας τα ταξίδια στη Σελήνη.

Η περιοχή ήταν σημαιοστολισμένη, τα μπαλκόνια και οι ταράτσες των σπιτιών γεμάτα από γυναίκες και άνδρες. Στη μάντρα του οικοπέδου κρέμονταν σαν τσαμπιά από σταφύλια οι μάγκες και οι γαβριάδες. Από το πρωί συγκεντρωνόταν κόσμος, ενώ η επίσημη ανύψωση είχε προαναγγελθεί για τις 5 το απόγευμα. Το μπαλόνι του αερόστατου ήταν υψωμένο από νωρίς και στη γη το συγκρατούσαν σάκοι γεμάτοι άμμο. Μουσική έπαιζε διάφορα κομμάτια. Αφού φορτώθηκαν στο κοφίνι διάφορες προμήθειες τα πάντα ήταν έτοιμα για την ανύψωση.

Επτά άτομα ανέβηκαν στο αερόστατο για τη σπουδαία πτήση. Ο ιδιοκτήτης του Σπελτερίνης, η Αδέλα Μαρτέν που ήλθε στην Αθήνα από το Κάιρο επίτηδες για την πτήση αυτή, ένας ξένος δημοσιογράφος, τα αδέλφια Στέφανος και Αναστάσιος Μεταξάς, ο πρώτος ανθυπίλαρχος και ο δεύτερος ο γνωστός αρχιτέκτονας, ο μηχανικός του ναυτικού Αιμίλιος Προσαλέντης και ένας φεσοφόρος βοηθός του Σπελτερίνη. Την τελευταία ώρα υπήρχαν και άλλοι που προσπάθησαν να ανέβουν αλλά τους κατέβασαν αφού δεν κατέβαλαν το υψηλό τίμημα. Ανεβαίνοντας το αερόστατο παρ’ ολίγον να προσκρούσει σε παρακείμενη οικία. Έσπευσε όμως ο Σπελτερίνης να αδειάσει δύο σάκους άμμου… λούζοντας, αλλά αποφεύγοντας τη σύγκρουση.

Οι περιγραφές που διαθέτουμε για το ταξίδι είναι πλούσιες, ιδιαιτέρως τα κείμενα που έγραψε ο ξένος δημοσιογράφος. «Οποίον μαγευτικόν θέαμα εκ του ύψους εκείνου» έγραφε την επόμενη μέρα, επισημαίνοντας ότι «αι οικίαι εφαίνοντο όμοιαι προς αθύρματα, οι άνθρωποι δε διεκρίνοντο ως μέρμηγκες»! Το ταξίδι διήρκεσε 75 λεπτά της ώρας. Ακολούθησε την διαδρομή του σιδηροδρόμου Λαυρίου, μετακινήθηκε προς το Πεντελικό αλλά επειδή τέλειωναν τα τσουβάλια με την άμμο, καλού κακού και προς αποφυγήν δυσάρεστων εκπλήξεων ο Σπελτερίνης αποφάσισε να το προσγειώσει.

Εδουάρδος Σπελτερίνι

Η κατάβαση του πολυσυζητημένου εκείνου πρώτου ταξιδιού με αερόστατο θεωρήθηκε ήρεμη και κανονική παρά το γεγονός ότι προσγειώθηκε μεταξύ Ψυχικού και Χαλανδρίου σε ένα χωράφι σπαρμένο με κουκιά! Το μόνο λυπηρό της υπόθεσης, τουλάχιστον για τον ιδιοκτήτη του αερόστατου, ήταν το γεγονός ότι δεν εισέπραξε τα αναμενόμενα, αφού οι πολλές εκατοντάδες άνθρωποι που παρακολούθησαν την ανύψωσή του δεν κατέβαλαν το προβλεπόμενο εισιτήριο. Ο χώρος που έγινε η ανύψωση επέτρεπε και στους εκτός του οικοπέδου να παρακολουθούν τα εντός αυτού τεκταινόμενα. Η «Ουρανία» έκανε και άλλες πτήσεις τις ημέρες που ακολούθησαν, με μικρότερο εισιτήριο αλλά με το ίδιο ενδιαφέρον από το κοινό.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο δημιουργός του Βασιλικού Κήπου Φρειδερίκος Σμιτ

ΠΡΑΣΙΝΟ-ΚΗΠΟΙ

Μεταβείτε στο άρθρο: Ο δημιουργός του Βασιλικού Κήπου Φρειδερίκος Σμιτ

1928: Η πρώτη απογραφή με αεροφωτογράφηση στην Ελλάδα!

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ

Μεταβείτε στο άρθρο: 1928: Η πρώτη απογραφή με αεροφωτογράφηση στην Ελλάδα!