Φιλόδοξες αναδασώσεις του περασμένου αιώνα

Η φροντίδα για τα άλση και τα βουνά της Αττικής

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Η περιοχή γύρω από την Ακρόπολη τη δεκαετία 1960.

Οπωσδήποτε είναι πλούσια η ιστορία των δασώσεων και αναδασώσεων στην Ελλάδα. Ιστορία που περιλαμβάνει και λαμπρές σελίδες. Μία εξ αυτών που περιλαμβάνει τo μεγαλύτερο πρόγραμμα αναδάσωσης που σχεδιάστηκε στη χώρα μας, ξεκινούσε πριν από 60 χρόνια! Ήταν το 1960, επί Κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή. Τότε άρχισε η δημιουργία 1.500 κοινοτικών δασών τα οποία θα κάλυπταν έκταση 340.000 στρεμμάτων σε όλη την χώρα. Νέα φυτώρια προβλεπόταν να παράγουν πενήντα εκατομμύρια δενδρύλλια ετησίως, ενώ μόνον για το Λεκανοπέδιο της Αττικής προβλεπόταν η αναδάσωση 110.000 στρεμμάτων!

Επιδίωκαν δε οι φιλόδοξοι συντάκτες του σχεδίου στην πρωτεύουσα να φθάσουν το ποσοστό του πρασίνου στα 10.τ.μ. ανά κάτοικο! Απόρροια του προγράμματος αυτού υπήρξαν οι δενδροφυτεύσεις Ακροπόλεως, Λυκαβηττού, Υμηττού, Πάρνηθας κ.λπ. Ακόμη πιο εντυπωσιακά ήταν τα στοιχεία που έδιναν στην δημοσιότητα οι υπηρεσίες του υπουργείου Γεωργίας, σημειώνοντας ότι μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 το 48% του ελληνικού εδάφους καλυπτόταν από δάση, ποσοστό το οποίο τη διετία 1953-54 είχε μειωθεί στο 18%.

Το 1954 πραγματοποιήθηκε το σημαντικό «Δασικόν Συνέδριον» κατά τη διάρκεια του οποίου διαπιστώθηκε μεν ικανοποιητική ανάπτυξη του δασικού πλούτου της Ελλάδος αλλά υπολειπόταν ο τομέας της αναδάσωσης. Ενδιαφέροντα επίσης ήταν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Συνέδριο αυτοί στο οποίο συμμετείχαν όλες οι χώρες της Μεσογείου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και συγκεκριμένα του Τομέα για τη Διατροφή και τη Γεωργία. Αναφέρθηκε λοιπόν ότι ενώ από το 1900 έως το 1941 είχαν αναδασωθεί εκτάσεις 85.000 στρεμμάτων, από το 1945 έως το 1954 αναδασώθηκαν 360.000 στρέμματα!

Αντίστοιχες ήταν και οι αποδόσεις σε ξυλεία, καθώς και η ανέγερση εκατό δασικών κτιρίων (δασαρχείων). Εν τω μεταξύ κατά τη διάρκεια της Κατοχής είχαν πληγεί ιδιαίτερα τα δάση της Αττικής. Τα περισσότερα είχαν απωλέσει το ξυλώδες κεφάλαιό τους. Μεταπολεμικά άρχισε η αναγέννησή τους, τόσο μέσω της φυσικής οδού όσο και τεχνητά αλλά μόνον τα δημόσια δάση. Αυτή ήταν η κατάσταση το 1960 όταν άρχισαν συμβολικά, από την περιοχή του Σκαραμαγκά, τα έργα για την αναδάσωση 200.000 στρεμμάτων προς εκμετάλλευση και 340.000 στρεμμάτων για την προστασία του εδάφους.

Το πρόγραμμα προβλεπόταν να ολοκληρωθεί το 1965 με τη συμπαράσταση των μαθητών της χώρας, των εξωραϊστικών συλλόγων, των εκδρομικών σωματείων, τμημάτων του στρατού κ.ά. Οι προβλεπόμενες λευκοφυτείες θα αναπτύσσονταν με τη φύτευση δέκα εκατομμυρίων δενδρυλλίων για την παραγωγή οικοδομήσιμης ξυλείας και κυτταρίνης, ενώ ο προϋπολογισμός για τα συνοδευτικά έργα, όπως αντιπυρικές ζώνες και δασικοί δρόμοι μήκους 1.200 χιλιομέτρων, ανερχόταν σε διακόσια εκατομμύρια δραχμές. Τέλος, διατέθηκαν 240.000.000 δραχμές για τις εργασίες διευθέτησης 125 λεκανών χειμάρρων.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κατά τη διάρκεια προγράμματος αναδάσωσης.

Το πρόγραμμα Καραμανλή για τη δενδροφύτευση

Νεότερο πρόγραμμα, αυτή τη φορά ιδιαίτερο για την Αττική, καταρτίστηκε στα μέσα της δεκαετίας 1970 και πάλι από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή με υφυπουργό Γεωργίας τον Κωνσταντίνο Τριανταφύλλου. Σκοπός η εξυγίανση, προστασία και αισθητική αναμόρφωση του περιβάλλοντος της πρωτεύουσας με τη δενδροφύτευση όλων των λόφων και ορεινών περιοχών. Επίσης, με τη δημιουργία μεγάλου συμπλέγματος αλσών και ικανοποιητικού ορισμού εστιών πρασίνου εντός των κατοικημένων περιοχών. Στο πλαίσιο εκείνων των προσπαθειών δημιουργήθηκαν τα Άλση Αιγάλεω, Αττικόν, Δάφνης, Προφήτη Ηλία Χαϊδαρίου και Δαφνιού. Ακόμη έγιναν εκτεταμένες δενδροφυτεύσεις στον Υμηττό, στη Πεντέλη, στην Πάρνηθα και στο Ποικίλο Όρος. Αξίζει να αναφερθούν και ορισμένοι αριθμοί. Στην ορατή από την Αθήνα πλευρά του Υμηττού και στην περιοχή Βάρης φυτεύτηκαν 923.000 δένδρα σε έκταση 14.900 στρεμμάτων, στην Πεντέλη 252.195 σε έκταση 2.564 στρεμμάτων, στην Πάρνηθα 100.400 δένδρα σε 1.672 στρέμματα. Στο Αιγάλεω φυτεύτηκαν 127.630 δένδρα σε 1.680 στρέμματα και στο Ποικίλο Όρος (περιοχή ΚΕΒΟΠ και Λίμνης Κουμουνδούρου) 160.000 δένδρα σε 2.500 στρέμματα. Συνολικά φυτεύτηκαν 1.436 φυτώρια σε 28.500 στρέμματα και στρώθηκαν 159 χιλιόμετρα δασικοί δρόμοι που κόστισαν 350 εκατομμύρια δραχμές!

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αιωνόβιες ελιές στην Ιερά Οδό μεταφύτεψε ο Δήμος Αθηναίων

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Μεταβείτε στο άρθρο: Αιωνόβιες ελιές στην Ιερά Οδό μεταφύτεψε ο Δήμος Αθηναίων

Μνημειώδης διακήρυξη δημάρχου (1842) για τις φωτιές στην Αττική

ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Μεταβείτε στο άρθρο: Μνημειώδης διακήρυξη δημάρχου (1842) για τις φωτιές στην Αττική

Όταν θεμελιωνόταν η δασούπολη της Εκάλης

ΕΞΟΧΕΣ-ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ

Μεταβείτε στο άρθρο: Όταν θεμελιωνόταν η δασούπολη της Εκάλης