Κάρολος Χάιντεκ: Η άγνωστη ζωή του αντιβασιλιά του Όθωνα

«Έργα και ημέρες» του Βαυαρού ζωγράφου που λάτρευε την Ελλάδα

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Κάρολος Γουλιέλμος φον Χάιντεκ (1788-1861).

Ο Κάρολος Γουλιέλμος φον Χάιντεκ (Karl Wilhelm Freiherr von Heideck, 1788-1861) καταγράφεται κυρίως ως φιλέλλην αγωνιστής, ο οποίος κατήλθε το 1826 στην Ελλάδα, επικεφαλής Βαυαρών φιλελλήνων αγωνιστών και αργότερα έγινε μέλος της αντιβασιλείας του Όθωνα. Πράγματι, αυτές είναι οι δύο σημαντικότερες πτυχές της ιστορικής σχέσης που ανέπτυξε με τη χώρα μας ο γεννημένος στο Σααράμπλ της Λωρρένης γιος του Γάλλου αξιωματικού και ερασιτέχνη ζωγράφου Χάρτμαν Χάιντεγκερ (Hartmann Heidegger) και της Μαρίας Βιλχελμίνας Κάρνερ (Maria Wilhelmina Karner). Παραμένει όμως άγνωστη στο ευρύ κοινό η καλλιτεχνική πτυχή της ζωής του, εκείνη του ζωγράφου.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, κατέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα (1826) ως επικεφαλής ομάδας φιλελλήνων αξιωματικών και υπαξιωματικών.

Στην ομάδα εκείνη συμμετείχαν σπουδαίοι άνδρες, με τους οποίους πρέπει να ασχοληθεί η γραφίδα των ιστορικών. Ο Χάιντεκ συμμετείχε στην εκστρατεία για την απελευθέρωση της πολιορκούμενης Ακρόπολης των Αθηνών και ύστερα στην ναυτική εκστρατεία του Ευρίπου.

Εκεί κατέστρεψε τις γεμάτες με πολεμοφόδια και τρόφιμα εχθρικές αποθήκες. Ο Ιωάννης Καποδίστριας (1828) τον τοποθέτησε φρούραρχο Ναυπλίου και διοικητή Άργους.

Ο Χάιντεκ θεωρούσε ιδιαίτερη τιμή το γεγονός ότι η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας του απένειμε την ελληνική ιθαγένεια[1]. Πάντως, το 1829 ασθένησε σοβαρά και επέστρεψε στη Βαυαρία, συνοδευόμενος από τους λίγους συντρόφους του. Στην πατρίδα του έτυχε τιμών εκ μέρους του Λουδοβίκου Α΄ και τοποθετήθηκε σε εμπιστευτική θέση στο Γενικό Επιτελείο του βαυαρικού στρατού με τον βαθμό του συνταγματάρχου. Στο τετραετές διάστημα μέχρι το 1832, όταν θα επιστρέψει στην Ελλάδα, αυτή τη φορά ως μέλος της αντιβασιλείας του ανήλικου ακόμη Όθωνα, ασχολήθηκε με την αγαπημένη του ζωγραφική παράγοντας σημαντικά έργα.

Ελαιογραφία Κ. Χάιντεκ « Παλλικάρια μπροστά από τον ναό της Κορίνθου».

Παρέμεινε στην Ελλάδα μέχρι την ενηλικίωση του Όθωνα, οπότε επέστρεψε στη Βαυαρία και τιμήθηκε από τον Λουδοβίκο με τον τίτλο του βαρόνου. Τοποθετήθηκε ως αντιστράτηγος σύμβουλος στο υπουργείο Στρατιωτικών μέχρι την αποστρατεία του, τον Φεβρουάριο 1855. Έφυγε από τη ζωή τον Φεβρουάριο 1861, έναν χρόνο πριν από την απομάκρυνση του Όθωνα από την Ελλάδα.

Ωστόσο φρόντισε, εκτός από τα απομνημονεύματά του, να αφήσει πίσω του και πλούσιες εικόνες από τη χώρα για την οποία αγωνίστηκε τόσα στα χρόνια του πολέμου όσο και στα επίσης πρώτα δύσκολα χρόνια μετά την απελευθέρωση.

Αυτή είναι η άγνωστη πλευρά του και ακόμη πιο άγνωστα παραμένουν τα έργα του. Πριν ακόμη καταταχθεί στον βαυαρικό στρατό ο Κ. Χάιντεκ σπούδασε σε Σχολή Καλών Τεχνών της Ζυρίχης, δίπλα στον ζωγράφο, συγγραφέα Γιόχαν Μέγερ (Johann Heinrich Meyer), στενό φίλο και συνεργάτη του Γκαίτε.

Οπωσδήποτε ήταν ισχυρές οι επιρροές του κύκλου αυτού στην ψυχοσύνθεση και τις φιλελεύθερες απόψεις του, καθώς και στην τόνωση των φιλελληνικών αισθημάτων του. Καθόρισαν βεβαίως, οι αρχές αυτές τη μετέπειτα στάση ζωής που τήρησε στις δύσκολες αλλά και ευτυχισμένες στιγμές του.

Τα σχέδια με μολύβι της συλλογής του 

Όσο για τα έργα του, τα περισσότερα βρίσκονται σε συλλογές της βασιλικής οικογένειας και διακρίνονται για τη σωστή κατάρτισή του. Οι τεχνοκριτικοί κρίνοντας το έργο του, κυρίως τις ελαιογραφίες του για την Ελλάδα, αναφέρουν πως προσπάθησε να αποδώσει τους υψηλούς χρωματικούς τόνους του ελληνικού τοπίου με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν κάποια ξηρότητα και έλλειψη αρμονίας. Πάντως, πίνακές του όπως το «Ηφαιστείον των Αθηνών», τα «Παλλικάρια μπροστά από τον ναό της Κορίνθου», οι «Έλληνες ναυτικοί», το «Φιλελληνικό στρατόπεδο στην Ελληνική Επανάσταση», το «Τοπίο με τα ερείπια Βυζαντινής εκκλησίας» αλλά και τα σχέδια με μολύβι της συλλογής του πολλά έχουν να εισφέρουν στην ανάγνωση της περιόδου.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η «Αρμονία» του Νικολάου Γύζη και η υπέροχη ιστορία της!

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Μεταβείτε στο άρθρο: Η «Αρμονία» του Νικολάου Γύζη και η υπέροχη ιστορία της!

Ο ζωγράφος Σπ. Βικάτος που τίμησε το ελληνικό όνομα!

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Μεταβείτε στο άρθρο: Ο ζωγράφος Σπ. Βικάτος που τίμησε το ελληνικό όνομα!

Η Φιλελληνίδα Μαίρη Σέλλεϋ, σύζυγος του ποιητή Πέρσυ Σέλλεϋ:

ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ

Μεταβείτε στο άρθρο: Η Φιλελληνίδα Μαίρη Σέλλεϋ, σύζυγος του ποιητή Πέρσυ Σέλλεϋ: