Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Σαν σήμερα, στις 14 Μαΐου 1879, άφηνε την τελευταία του πνοή ο Επαμεινώντας Δεληγεώργης, βουλευτής Μεσολογγίου, υπουργός σε διάφορα υπουργία και έξι φορές πρωθυπουργός της χώρας. Πρόκειται για τον πολιτικό εκείνον που κήρυξε το τέλος της βασιλείας του Όθωνα και τη σύγκληση Εθνοσυνέλευσης, οπότε η έξωση του πρώτου βασιλιά της χώρας αποτελεί σημείο καμπής στην πολιτική του πορεία. Εξάλλου, η αντιπαλότητα Επ. Δεληγεώργη και Όθωνα χρονολογείται από τις βουλευτικές εκλογές του 1846 και όσα συνέβησαν στο Μεσολόγγι.
Επαμεινώνδας Δεληγεώργης (φωτ. Π. Μωραΐτη).
Τότε, κάποιος ονόματι Γαρδικιώτης, ευνοούμενος του Παλατιού, διεκδικούσε την έδρα της ιδιαιτέρας πατρίδας του Δεληγεώργη, δηλαδή του Μεσολογγίου, παρόλο που κατά τα λεγόμενα του ιδίου «είχε προηγουμένως λεηλατήσει»[1]. Ο Δεληγεώργης σε ηλικία μόλις 18 ετών, κατάφερε να εκλεγεί τελικά βουλευτής ο πατέρας του, Δημήτριος ή Μήτρος Δεληγεώργης, μολονότι ο ίδιος δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για την πολιτική. Με την πράξη του αυτή όμως ο Μήτρος Δεληγεώργης διατηρούσε την τοπική επιρροή της οικογενείας του στα πολιτικά πράγματα, χάριν του νεαρού γιου του, παρά την επιθυμία που έτρεφε ο γιος του να σπουδάσει την ιατρική.
Όντως, αντί της ιατρικής, ο νεαρός Δεληγεώργης προτίμησε τη Νομική Σχολή του νεοσύστατου τότε Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αποφοίτησε τέταρτος σε σειρά από το έτος του. Στα φοιτητικά του χρόνια πρέπει να αναζητείται και η ιδιαίτερη συμπάθεια που έτρεφαν για το πρόσωπό του οι φοιτητές όλων των επομένων ετών. Ο Δεληγεώργης τέθηκε για πρώτη φορά επικεφαλής νέων το απόγευμα της 25ης Μαρτίου 1848, διαδηλώνοντας υπέρ της δημοκρατίας έξω από το κατάστημα της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αθηνών.
Τον Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς, επεισόδια στη Γαλλία είχαν οδηγήσει στον τερματισμό της βασιλείας του Λουδοβίκου – Φιλίππου και στην εγκαθίδρυση της δεύτερης Γαλλικής Δημοκρατίας. Οπότε ο απόηχος ήταν έντονος και στην ελληνική φοιτητική νεολαία της εποχής. «Αιχμή του δόρατος» στον φοιτητόκοσμο υπήρξε ο Επ. Δεληγεώργης. Ο οποίος θα συγκρουστεί εκ νέου με τον Όθωνα το 1854, όταν ξέσπασαν τα επαναστατικά κινήματα σε Ήπειρο και Θεσσαλία. Δικηγόρος και αρθρογράφος με πύρινο λόγο, ο Επ. Δεληγέωργης, επετέθη στον βασιλιά επικρίνοντάς τον και κατηγορώντας τον άδικα ως συνένοχο της κυβερνητικής προδοσίας κατά του έθνους.
Το άρθρο εκείνο πίκρανε τον Όθωνα. Έτσι, όταν μετά από δύο χρόνια παρουσιάσθηκε ενώπιόν του ο πατέρας του Δεληγεώργη, με την ιδιότητά του του αρχηγού της χωροφυλακής, ο βασιλιάς, φανερά στενοχωρημένος, ζήτησε να μάθει την αιτία της φανατικής κατά της βασιλείας στάσης του γιου του. Παραδίδεται μάλιστα ότι τότε ο γέρο – Δεληγεώργης στενοχωρήθηκε και συγκινήθηκε από τη λύπη του Όθωνα. Έσκυψε προς στιγμήν το κεφάλι αποφασισμένος να σιωπήσει. Αλλά όταν ο βασιλιάς του είπε: «Το παιδί σας επλήγωσε την καρδία μου», ο πατέρας Δεληγεώργης αναγκάσθηκε να ομολογήσει: «Μεγαλειότατε, δεν τον εξουσιάζω πλέον. Ζει ανεξάρτητος!»[2].
Ο διάλογος εκείνος μεταξύ του Δημητρίου Δεληγεώργη και του βασιλιά Όθωνα αποτέλεσε και την αιτία της επί πολλά έτη έκτοτε ψυχρότητας του πατέρα με τον γιο του. Εξακολουθούσε διαρκώς να ακούει τη φωνή της συνείδησής του ακόμη και όταν ο βασιλιάς προσπάθησε να τον δελεάσει, αναθέτοντάς του, το 1860, καθήκοντα υπουργού Παιδείας. Ο Επ. Δεληγεώργης επέμενε στην αντισυνταγματικότητα τέτοιων ενεργειών, που δεν ήταν προϊόν της βουλήσεως του λαού. Κάπως έτσι έκλεινε ο πρώτος κύκλος της πολιτικής ζωής ενός ανθρώπου που έμελλε να διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο στην πολιτική ζωή του τόπου. Χρειάστηκε βεβαίως να γίνει η έξωση του Όθωνα και να έλθει ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ για να μπορέσει να σταδιοδρομήσει στην πολιτική ζωή και να φθάσει στα ανώτατα αξιώματα.
Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα «Δημοκρατία» 14 Μαΐου 2019
