Η ιστορία των κορσέδων που βασάνιζαν τις γυναίκες

Ο ρόλος της Γαλλικής Επανάστασης και οι Αγγλίδες σουφραζέτες

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Καθ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας άνδρες και γυναίκες πασχίζουν για τη σιλουέτα τους, μας ενημερώνουν οι ειδικοί. Οι οποίοι ασχολήθηκαν, ιδιαιτέρως τα παλαιότερα χρόνια, με το ζήτημα του κορσέ. Δηλαδή του ενδύματος το οποίο ήταν εφοδιασμένο με ελάσματα και περιέβαλε την οσφύ, αλλά και μέρος της κοιλίας και του στήθους.

Κύριος σκοπός του ήταν βεβαίως να μειώσει τη μέση και να δώσει έμφαση στις καμπύλες του ανθρωπίνου σώματος. Οι κορσέδες ήταν γνωστοί από την αρχαιότητα και υμνήθηκαν από τον Όμηρο! Αναφερόμενος στην Ήρα, λέει πως για να προσελκύσει τον άπιστο και ερωτοτρόπο σύζυγό της, δανείσθηκε από την ωραία Αφροδίτη την ζώνη που αναδείκνυε την πλαστικότητα του σώματος.

Στην αρχαιότητα η Φρύνη και η Λαΐδα κάτω από τον χιτώνα τους φορούσαν πολύτιμη ζώνη, το αποκαλούμενο «στρόφιον». Έσφιγγε την οσφύ και το στήθος και ήταν διακοσμημένο με χρυσούς και πολύτιμους λίθους. Χρησιμοποιούσαν ακόμη την ονομασία «αναμασχαλίς». Ήταν πλατειά, δενόταν στο πάνω μέρος του στήθους και μαζί με τον στηθόδεσμο και το στροφίο αποτελούσαν ένα είδος κορσέ. Επίσης για τα κορίτσια υπήρχε ζώνη που δενόταν γύρω από τα ισχία και χρησίμευε για να καλύπτει τα διάφορα σωματικά ελαττώματα.

Οι Ρωμαίοι ήταν εκείνοι οι οποίοι, εκτός από τα παραπάνω, προσέθεσαν και το capitium ή fascia (φασκιά) που ήταν πλατειά λωρίδα σφιγμένη ψηλά προς τον τράχηλο, αναδένοντας το στήθος. Από τους Ρωμαίους πέρασαν στην Γαλατία, οι γυναίκες της οποίας φορούσαν το ρωμαϊκό ένδυμα μέχρι την εποχή του Καρλομάγνου. Τότε επήλθε ριζική μεταβολή στα ενδύματα.

Πρώτη η Βασίλισσα της Βαυαρίας Ισαμπώ εισήγαγε τα στενά ενδύματα, καταργώντας τους παλαιούς χιτώνες. Το τι ακολούθησε δεν περιγράφεται. Μέχρι τεμάχια ελαστικού χάλυβα και δόντια φάλαινας χρησιμοποιούσαν! Ο στηθόδεσμος πλέον είχε μεταβληθεί σε ένα είδος θώρακα πάνω στον οποίο οι κομψές κυρίες χάρασσαν διάφορα εμβλήματα.

Η Γαλλική Επανάσταση ήταν εκείνη που κατέλυσε την κυριαρχία του βασανιστικού κορσέ, ο οποίος όμως επανήλθε στην επικαιρότητα και στην εκπνοή του 19ου αιώνα είχαν ανακαταλάβει επιφανή θέση στην καθημερινή ζωή. Τα κορίτσια μάθαιναν να τους χρησιμοποιούν από την παιδική τους ακόμη ηλικία. Η σιλουέτα που πρόσταζε η μόδα της εποχής, ήθελε προτεταγμένο στήθος, λεπτή μέση και τονισμένα τα χαρακτηριστικά του σώματος.

Ήταν η αποκαλούμενη σιλουέτα σε σχήμα «S». Δεν άργησε ωστόσο η εμφάνιση αντιρρήσεων κυρίως από ιατρούς για τις επιπτώσεις των κορσέδων επί του γυναικείου σώματος και γενικότερα περί του ανθυγιεινού χαρακτήρα τους. Τις απόψεις των επιστημόνων υιοθέτησαν οι Αγγλίδες σουφραζέτες. Αλλά και πάλι δεν καταργήθηκαν οριστικά οι κορσέδες. Δημιουργήθηκαν νέοι τύποι, οι οποίοι πλέον περιόριζαν μόνον την κοιλιά και τους γλουτούς, ενώ το στήθος καλυπτόταν από τη… νέα εφεύρεση, το σουτιέν.

Ακολούθησαν οι πόλεμοι και οι μεγάλες αλλαγές της δεκαετίας 1920, οι νέοι χοροί, το τσάρλεστον και το ταγκό, η ελευθερία κινήσεων και η ανάδειξη νέων γυναικείων προτύπων. Η γυναίκα κατελάμβανε τη θέση της στην αγορά εργασίας έχοντας ανάγκη από πρακτικές και λιτές ενδυμασίες. Ο στενός κορσές δεν καταργήθηκε ολότελα αλλά ανήκε πια στο παρελθόν.

Η φούστα κόντυνε, αφήνοντας τους αστραγάλους σε κοινή θέα, όπως εξάλλου και τα μαλλιά. Ωστόσο, προς το τέλος της δεκαετίας 1920, οι καμπύλες επανήλθαν στο προσκήνιο για να παραμείνουν επί δεκαετίες, οπότε και οι εταιρείες αναγκάσθηκαν να μελετήσουν περισσότερο την γυναικεία ανατομία και να ακολουθήσουν τις φυσικές καμπύλες των σωμάτων. Στα μεταπολεμικά χρόνια εφευρέθηκε το περίφημο «quepiere», ένας τύπος κορσέ που θύμιζε ζώνη και έσφιγγε τη μέση.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Φτερά και άνθη διά την κομψότητα της κεφαλής»

Χωρίς κατηγορία

Μεταβείτε στο άρθρο: «Φτερά και άνθη διά την κομψότητα της κεφαλής»

Η ιστορία των Μαγιό

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Μεταβείτε στο άρθρο: Η ιστορία των Μαγιό

Η γέννηση και η απαξίωση του… ψηλού, βασανιστικού κολάρου!

ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ - ΚΑΛΛΩΠΙΣΜΟΣ

Μεταβείτε στο άρθρο: Η γέννηση και η απαξίωση του… ψηλού, βασανιστικού κολάρου!